Vrijheid. Wat betekent dat eigenlijk? En is het altijd iets positiefs? De Van Dale toont in haar definitie al direct de ambivalentie van het woord. “Onafhankelijkheid”, “iedereen moet maar doen waar hij zin in heeft”, “recht om te zeggen wat je vindt”, “daad die de gewone grenzen overschrijdt”. Men kan Wilders van de Partij voor de Vrijheid in elk geval niet verwijten dat hij het begrip niet doorgrond. Hij wil onafhankelijk zijn van Europa, overschrijdt grenzen en zegt wat hij vindt met zijn “minder Marokkanen” uitspraak. Het beroepen op vrijheid van meningsuiting leidt regelmatig tot Semantische discussies in de Tweede Kamer en belemmert het debat over de werkelijke problematiek. Hoe komt politiek Den Haag uit deze impasse van vrijheid?

Allereerst zal het goed zijn wanneer alle politici die de Tweede Kamer betreden aan enige zelfreflectie doen met de vraag: “Wordt het land werkelijk beter met mijn bijdrage in het debat?” Zeggen dat het kabinet het allemaal kut doet is niet bepaald constructief. Probeer een keer in de ander te verplaatsen en te kijken naar het punt, waar je je wel in kan vinden. Het vereist wat creativiteit, maar misschien dat met een kleine adaptatie hetzelfde doel wordt bereikt dat je voor ogen had.

Ten tweede zal de voorzitter van de Tweede Kamer er nauwlettend op moeten toezien dat niemand in de Kamer zich schuldig maakt aan kiezersbedrog. Een uitspraak als “grenzen dicht voor immigranten” is wettelijk niet haalbaar. Geef dan aan dat je de nationale of Europese wetgeving wil aanpassen. Een debat voeren buiten wettelijk kader is zonde van de tijd en werkt bovenal polariserend door valse verwachtingen.

Tenslotte zal het goed zijn als politieke partijen een verbond aan gaan tegen de ‘veramerikanisatie’ van de politiek. Hiermee doel ik op het tegenwerken van de democratie enkel om stemmen te winnen. Het lijkt zo langzamerhand of verkiezingscampagnes nooit ophouden te bestaan. Zet eigen belang een keer opzij, het is geen cabaret van one-liners. Het gaat hier om mensen.

Vrijheid is een begrip dat sterk afhankelijk is van de tijdsgeest. In haar pure vorm kan het bijna niet bestaan. We zijn nu eenmaal afhankelijk van elkaar. Vrijheid is een delicaat begrip, dat veel onderhoud behoeft en nooit af is. Het komt misschien wel het best tot haar recht, wanneer we niet doen waar we zelf zin in hebben of de grens opzoeken, maar ons in een ander verplaatsen om in vrede samen te kunnen leven en problemen werkelijk op te kunnen lossen.